ผมเป็นคนมีนิสัยชอบการสังเกตดวงอาทิตย์ รวมถึงปรากฏการณ์ทางแสงต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับดวงอาทิตย์ เช่น การเกิดพระอาทิตย์ทรงกลด (Solar Halo), โคโรนา (Solar Corona), ออเรียล (Solar Aureole), ซันด๊อก (Sun Dog) หรือ พาร์ฮีเลีย (Parhelia), โค้งอัปเปอร์แทนเจ้นท์ (Upper Tangent Arc), ซับซัน (Subsun) และปรากฎการณ์อีกหลายอย่าง สุริยุปราคาก็เป็นปรากฎการณ์อีกอย่างที่น่าตื่นตาตื่นใจ เนื่องจากมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นไม่เหมือนใคร และหาชมได้ยากพอสมควร
|
แว่นตาดูสุริยุปราคา ที่มีจำหน่ายบน internet | | | |
การสังเกตุสุริยุปราคาแตกต่างจากการสังเกตุปรากฎการณ์ทางแสงอื่นๆ เนื่องจากแสงของดวงอาทิตย์มีความจ้ามาก การที่จะมองเห็นขอบของดวงอาทิตย์ขณะเกิดสุริยุปราคาได้ และปลอดภัยกับดวงตานั้น ต้องใช้แผ่นกรองแสงที่มีค่า Transmittance ไม่เกิน 0.0032% แผ่นกรองแสงที่ผลิตในต่างประเทศสำหรับดูดวงอาทิตย์ มีราคาแพงและไม่สามารถหาได้ทั่วไปในเมืองไทย จึงจำเป็นต้องหาวัสดุอื่นที่มีมาตรฐานใกล้เคียงกัน แต่ราคาย่อมเยา
|
แว่นตาดูสุริยุปราคา อีกแบบหนึ่ง | |
วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ :
1. ฟิล์มขาวดำ : ที่นำมาทดสอบ คือยี่ห้อ FOMAPAN และ LUCKY ครับ
|
ฟิล์มขาว-ดำ Fomapan และ Lucky จากร้านแถวปากทางลาดพร้าว |
2. แบบแว่นตา : จะใช้วาดขึ้นเอง หรือจะ download จาก web
sci4fun.com ก็ได้ครับ
กรอบแว่นดูดวงอาทิตย์ แบบที่ 1
http://sci4fun.com/astronomy/full/solar_glasses_1.png
กรอบแว่นดูดวงอาทิตย์ แบบที่ 2
http://sci4fun.com/astronomy/full/solar_glasses_2.png
3. อุปกรณ์อื่นๆ : คัตเตอร์ ดินสอ ไม้บรรทัด กรรไกร เทปกาว หรือ กาว
ขั้นตอนการเตรียมฟิล์มขาว-ดำ :
1. ซื้อฟิล์มขาว-ดำมาสักม้วน ดึงหางฟิล์มให้โดนแสงประมาณ 1 นาที
|
ดึงหางฟิล์มออกมา ให้ฟิล์มโดนแดดจังๆ |
|
ดึงหางฟิล์มให้ตากแดดแรงๆ สัก 1 นาที |
2. ส่งฟิล์มไปล้าง บอกทางร้านว่าไม่ต้องตัดฟิล์ม
|
ฟิล์มขาว-ดำ ที่ล้างแล้ว |
ขั้นตอนการประดิษฐ์ :
1. ออกแบบและวาดกรอบแว่นบนกระดาษแข็ง หรือจะ download แบบของกรอบแว่น แล้วนำมาติดบนกระดาษแข็ง
2. ใช้กรรไกรหรือคัตเตอร์ตัดกรอบแว่นและขาแว่น แล้วใช้กาวติดขาแว่นเข้ากับตัวแว่น
3. ตัดฟิล์มที่เตรียมไว้ ให้ขนาดใหญ่กว่าขนาดของรูกรอบแว่นเล็กน้อย
4. ติดแผ่นฟิล์มเข้ากับกรอบแว่นโดยใช้กาวหรือเทปกาว
5. พับแว่นให้ประกบกัน แล้วติดให้สนิทด้วยกาวหรือเทปกาว
|
แว่นตาดูสุริยุปราคา ที่ทำเสร็จแล้ว |
วิธีใช้ :
มองผ่านแว่นเมื่อต้องการสังเกตุดวงอาทิตย์
คำแนะนำเพิ่มเติม :
1. ก่อนใช้งานทุกครั้ง ให้สำรวจแว่นฯ ว่าชำรุด หรือมีรอยขีดข่วนบนฟิล์มหรือไม่? หากมีรอยขีดข่วนจะทำให้แสงอาทิตย์เล็ดลอดมาโดนดวงตาได้
2. อย่าดูดวงอาทิตย์ต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานๆ เพื่อความปลอดภัย ให้ดูเป็นระยะเวลาสั้นๆ ประมาณ 10 วินาที แล้วหยุดพัก
3. เมื่อเกิดสุริยุปราคาเต็มดวง เราสามารถดูพระอาทิตย์ได้ด้วยตาเปล่า ไม่จำเป็นต้องใช้แว่นตา
4. คลื่นความร้อนและรังสีจากดวงอาทิตย์ อาจทำให้จอประสาทตาเสื่อมได้ จึงควรสังเกตุอาการผิดปกติของตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เช่น ตาพร่ามัว เห็นภาพบิดเบี้ยว มองเห็นจุดดำอยู่กลางภาพ สู้แสงไม่ได้ ปวดศีรษะระหว่างคิ้วหรือหลังลูกตา
Links ที่น่าสนใจ :
Science for Fun (วิทยาศาสตร์สนุก)
http://sci4fun.com/
ปรากฎการณ์ท้องฟ้า
http://sci4fun.com/skyobserve/skyobserver.html
สุริยุปราคา
http://sci4fun.com/astronomy/solar_eclipse_22jul09/eclipse.html